Instrukcja zlecania, pobierania, przechowywania i transportu próbek do badań immunohematologicznych

1. Wzory zleceń badań immunohematologicznych w załącznikach nr: 2, 3, 4 – dostępne na stronie internetowej RCKiK Opole.

1.1 Dane obowiązkowe na zleceniu:

1.1.1 Dane pacjenta: imię i nazwisko, PESEL, data urodzenia, płeć

1.1.2 W przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL: nazwa i numer dokumentu, na podstawie którego stwierdzono tożsamość pacjenta.

1.1.3 W przypadku braku danych pacjenta: symbol "NN", płeć, numer księgi głównej podmiotu lub niepowtarzalny numer identyfikacyjny pacjenta

1.1.4 Dane placówki zlecającej badanie

1.1.5 Tryb wykonywania badania (normalny, pilny)

1.1.6 Rozpoznanie: niezbędne informacje np. pacjent po przeszczepieniu KKM: data przeszczepienia KKM, grupa biorcy sprzed przeszczepienia oraz grupa krwi dawcy KKM, pacjent leczony przeciwciałami monoklonalnymi (np. Daratumumabem, Magrolimabem)

1.1.7 Data i godzina pobrania materiału do badania

1.1.8 Dane osoby pobierającej materiał do badań i podpis

1.1.9 Oznaczenie lekarza i podpis

2. Pobieranie próbek do badań

2.1 Badania immunohematologiczne wykonuje się z próbki krwi pacjenta, oddzielnie w tym celu pobranej (np. nie należy wykonywać grupy krwi z tej samej próbki, która służyła do oznaczenia próby zgodności). Od zasady tej można odstąpić tylko w wyjątkowych, umotywowanych okolicznościach

2.2 Grupę krwi w celach wydania wyniku potwierdzonego wykonuje się z dwóch niezależnie pobranych w tym celu próbek (w różnym czasie, z powtórnym wykonaniem procedury zweryfikowania tożsamości pacjenta), którym towarzyszą dwa zlecenia

2.3 Osoba pobierająca jest zobowiązana do prawidłowego pobrania i opisania probówek.

2.3.1 Obowiązki osoby pobierającej materiał:

2.3.1.1 Dokonanie jednoznacznej identyfikacji i weryfikacji tożsamości osoby, od której  pobierana jest próbka krwi

2.3.1.2 Oznakowanie probówki z pobraną krwią zgodnie z wymaganiami

2.3.2 Wymagane dane na etykiecie probówki:

2.3.2.1 Dane pacjenta: imię i nazwisko (drukowanymi literami), numer PESEL, a w razie jego braku data urodzenia, data i godzina pobrania

2.3.2.2 W przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL: nazwa i numer dokumentu na podstawie, którego stwierdzono tożsamość pacjenta

2.3.2.3 W przypadku braku danych pacjenta: symbol "NN", płeć, numer księgi głównej podmiotu lub niepowtarzalny numer identyfikacyjny pacjenta.

2.3.2.4 W przypadku noworodka: syn lub córka, nazwisko, imię i PESEL matki, data i godzina urodzenia dziecka, data i godzina pobrania próbki

2.4 Pobieranie materiału w zależności od rodzaju zleconych badań immunohematologicznych

2.4.1 Oznaczenie grupy krwi i przeglądowe badanie przeciwciał odpornościowych – próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 5 ml

2.4.2 Oznaczenie grupy krwi noworodka – próbka krwi pępowinowej lub żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 1 ml

2.4.3 Próba zgodności – próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 5 ml

2.4.4 Identyfikacja przeciwciał odpornościowych – próbka krwi żylnej pobrana na skrzep o objętości co najmniej 10 ml oraz próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 5 ml

2.4.5 Diagnostyka niedokrwistości autoimmunohemolitycznej typu ciepłego – próbka krwi żylnej pobrana na skrzep o objętości co najmniej 10 ml oraz próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 5 ml

2.4.6 Diagnostyka niedokrwistości autoimmunohemolitycznej typu zimnego – próbka krwi żylnej pobrana na skrzep o objętości co najmniej 10 ml oraz próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 5 ml. Materiał do badań powinien być pobrany i dostarczony niezwłocznie do RCKiK z zachowaniem temperatury 37°C.

2.4.7 Analiza reakcji poprzetoczeniowej – próbka krwi żylnej pobrana na skrzep o objętości co najmniej 10 ml i próbka krwi żylnej pobrana na antykoagulant (EDTA) o objętości co najmniej 5 ml, obie próbki pobrane po przetoczeniu oraz próbki krwi, z których wykonana była próba zgodności w pracowni podmiotu, a także segmenty drenów przetoczonych składników krwi.

2.5 Pracownia Immunologii Transfuzjologicznej Badań Konsultacyjnych (DL/S)  zastrzega sobie prawo do żądania innego rodzaju lub innej objętości materiału do badań po uprzedniej konsultacji telefonicznej.

2.6 Pracownia Immunologii Transfuzjologicznej Badań Konsultacyjnych (DL/S)  może przyjąć materiał do badań pobrany w inny sposób tylko w uzasadnionych przypadkach, np. badanie w trybie pilnym, trudności w pobieraniu.

2.7 Próbkę krwi po pobraniu należy niezwłocznie dostarczyć do RCKIK, a jeżeli jest to niemożliwe próbkę należy przechowywać i transportować w temperaturze zgodnie z wymaganiami podanymi w Tabeli nr 1.

Tabela 1. Dopuszczalny czas przechowywania i temperatura podczas transportu próbek krwi pełnej do badań immunohematologicznych

Rodzaj badania	Temperatura (20-24°C)	Temperatura 2-8°C	Temperatura 37°C
Próba zgodności	Do 24 godzin	Czas przechowywania musi uwzględniać termin ważności próby zgodności (48 godz.)	Natychmiast
Oznaczanie grupy krwi, fenotypu, wykrywanie i identyfikacja przeciwciał	Do 48 godzin	Do 7 dni	Natychmiast

 

Zał. nr 2 Zlecenie na Badanie Grupy Krwi

Zał. nr 3 - Zlecenie na Wykonanie Próby Zgodności 

Zał. nr 4 - Zlecenie na Konsultacyjne Badanie Immunohematologiczne